Năng lực kỳ diệu
Hàng triệu năm qua, đồng hồ sinh học ở người không ngừng tiến hóa, cho phép nhân loại sinh tồn đến ngày nay. Bằng cách nào đó, các tế bào của cơ thể tập hợp được những bộ sưu tập protein để chúng nắm rõ thời gian cụ thể trong ngày, từ đó điều chỉnh chức năng và hành vi phù hợp. Ví dụ thời điểm chúng ta cần ngồi vào bàn ăn, hoặc khi đi ngủ.
Nói một cách nôm na, các tế bào miễn dịch di trú bên trong mô vào ban ngày và đến tối lại chu du khắp cơ thể. Có vẻ như nhịp sinh học của các tế bào miễn dịch đã tiến hóa theo hướng cho phép loại tế bào này sẽ “tạm trú” bên trong các mô vào thời điểm chúng ta dễ bị nhiễm trùng nhất.
Ban đêm, các tế bào miễn dịch chu du khắp cơ thể và ngừng lại ở các hạch bạch huyết. Tại đây, chúng ghi nhận ký ức về những gì vừa đối mặt trong ngày, bao gồm những trường hợp bị nhiễm trùng hoặc virus tấn công. Đây là cơ chế cho phép chúng có thể đáp trả hiệu quả hơn khi chạm trán lần tới.
Thời gian và hiệu quả thuốc
Trước sự kiểm soát của đồng hồ cơ thể đối với hệ miễn dịch của chúng ta, không ngạc nhiên khi một số báo cáo ghi nhận thời điểm cơ thể nhiễm virus (chẳng hạn như cúm hoặc viêm gan) có thể dẫn đến bệnh nặng hoặc nhẹ hơn. Còn theo các cuộc nghiên cứu khác, thời điểm uống thuốc trong ngày có thể ảnh hưởng đến dược lực của thuốc men.
Trong khi đó, ngày càng có thêm chứng cứ cho thấy đồng hồ sinh học cũng tác động đến hiệu lực của những dòng vắc xin, cũng như thời gian tiêm chủng.
Ví dụ, cuộc khảo sát năm 2016 đã được thực hiện ngẫu nhiên đối với hơn 250 người từ 65 tuổi trở lên. Theo kết quả thu được, tiêm vắc xin vào buổi sáng (từ 9 đến 11 giờ) tạo ra phản ứng kháng thể cao hơn nhóm tiêm vào buổi chiều (từ 15 đến 17 giờ).
Vẫn chưa rõ lý do đằng sau cơ chế trên. Giới khoa học vẫn tiếp tục nghiên cứu với hy vọng có thể tìm ra lời giải cho sự tương tác của hệ miễn dịch và thuốc men cũng như vắc xin để mang đến hiệu quả bảo vệ cao hơn cho con người.
